Vrienden van het dienstvak LO&Sport
 

40 JAAR LO&SPORT: MEMORABELE MOMENTEN, MARKANTE MENSEN
AFLEVERING 7: FOPPE DE HAAN

Door Paul Lindeboom

Foppe de Haan is een uniek mens. Hij is een karakteristieke bekende Nederlander die tijdens zijn loopbaan geweldige prestaties wist neer te zetten, maar altijd een gewoon mens is gebleven. En, ondanks zijn omzwervingen op deze aardbol, staat hij nog altijd met beide benen in de Friese klei. Ook nu weer, voor een periode van 4 weken, als hoofdtrainer van Heerenveen. Op 72-jarige leeftijd!! En fier overeind langs de lijn!!

Kunstgras
Op 06 januari 2007 heb ik met eigen ogen kunnen zien dat Foppe fysiek in zeer goede conditie is. Bij de officiële opening van het kunstgrasveld van onze dorpsvoetbalclub is De Haan de grote publiekstrekker en is door burgemeester Ype Dijkstra, ook Fries, persoonlijk gecharterd voor het geven van een clinic. De spelers van het vlaggenschip, op dat moment een behoorlijke zaterdag tweede klasser, proberen de op dat moment bijna pensioengerechtigde toptrainer bij te houden met allerlei core-stability oefeningen. Er is er slechts eentje die tot het einde overeind blijft: juist, Foppe himself. Het kan dan ook geen toeval zijn dat hij in het verleden een fanatieke LO/Sportinstructeur was.

Historie
‘Ús Foppe’ volgde een opleiding tot onderwijzer, speelde zelf bij verschillende amateurclubs om vervolgens bij sc Heerenveen terecht te komen. Vanaf 1974 begon hij daar als trainer te werken. De Haan was de langst zittende trainer bij sc Heerenveen en wist tezamen met voorzitter Riemer van der Velde de club groot te maken. Echt landelijke bekendheid kreeg hij als trainer van Jong Oranje, waarmee hij in 2006 historie schreef door het Europees Kampioenschap te winnen. Een jaar later wint hij opnieuw de Europese titel. In eigen land laat het elftal van Foppe de Haan in de finale Servië kansloos. Met Jong Oranje plaatste hij zich bovendien voor de Olympische Spelen in Peking.

Symposium 2001
Foppe de Haan was bij zijn oude werkgever, de LO/Sportorganisatie, in 2001 een van de sprekers op het symposium over Vorming. Daarover konden we vorige week al op de website lezen in het artikel dat Rob Zimmermann schreef. Nu de tekst die de toenmalige hoofdredacteur van de Zandloper, Rob Jansen, aan het symposium wijdde. “Na de pauze kwam SC Heerenveen-trainer/coach Foppe de Haan aan de beurt. Hij werd door een heli van de luchtmacht binnen gevlogen. Hij moest 's morgens nog trainen werd gezegd, maar dat weerlegde hij snel. "Moeten, er moet niets", pareerde de grijze eminentie van SC Heerenveen." Ik wilde trainen, omdat ik het zo leuk vind om te doen. Je moet ook niet winnen, maar je uiterste best doen om te kunnen winnen. Altijd het optimale uit jezelf halen en kijken of je zelfbeeld klopt met de werkelijkheid." Vervolgens hing de zaal driekwartier aan de lippen van de sympathieke Fries, die met anekdotes en kwinkslagen de luisteraars een indruk gaf van het reilen en zeilen bij een BVO. Hij houdt het trainen en vormen van voetballers simpel. Zijn verpakking van vorming is anders, maar heeft veel raakvlakken met de onze.”

Herhalingsoefening
Bijna 30 jaar daarvoor was De Haan minder enhousiast om weer bij de Landmacht te verschijnen. Met een quasi-beteuterd gezicht meldde hij zich in de zomer van 1972 bij de legerarts. ,,Sorry meneer, maar ik zie nogal slecht,’’... zei de voormalig dienstplichtige uit Friesland. ,,Ik moest destijds op herhaling in het leger, maar ik had mijn bril thuis laten liggen,’’ vertelt de 63-jarige bondscoach van Jong Oranje in 2007 aan een reporter van het AD. ,,Dat kwam goed uit. Toen de dokter daarop mijn ogen controleerde, vond hij het niet verantwoord om me militaire oefeningen te laten doen. Prima dacht ik, want de Olympische Spelen van München stonden op het punt van beginnen. Op televisie heb ik twee weken lang alles kunnen volgen.’’ 

Foppe Fonds
Foppe de Haan heeft naast al zijn trainersactiviteiten een eigen fonds opgericht dat gericht is op het steunen van zwaar gehandicapte kinderen t/m 21 jaar die graag in aanmerking willen komen voor een sportrolstoel. Wil je daarover elders e.e.a. lezen, klik dan op de link http://www.foppefonds.nl/

Ervaringen van oud-collega’s
Diverse (oud)collega’s van ons hebben ervaringen opgedaan met Foppe de Haan. Jan Stijger deed zijn ervaringen op bij het CIOS Heerenveen. “Wat ik mij kan herinneren van Foppe de Haan, is dat hij uit Akkrum kwam, een gezelligheidsmens was en dat hij hield van grappen en grollen maken. Was erg enthousiast over sport algemeen en zeker specifiek over het vak voetbal. Een gedreven man die het beste uit jou haalde maar ook uit zichzelf. Foppe gaf diverse lessen (didaktiek/recr. sport&spel, sportspelen en het keuzevak voetbal) en was daarnaast ook nog klasse docent van een 1/2/3 jaars klas.

Het Keuze vak voetbal doceerde hij, zowel vak theoretisch als praktisch, samen met Hans Westerhof, ook oud betaald voetbaltrainer (FC Groningen, PSV en Ajax, red.). Dit waren enerverende uren tot op het scherpst van de snede. Daarnaast was hij ook nog werkzaam bij de K.N.V.B. als docent.

Foppe en Hans hebben samen diverse “top” trainers onder hun hoede gehad, o.a. Jan Piet Bosma, Ton Neppelenbroek, Wiljan Vloet, Jan de Jonge, Gert Jan Verbeek, Henk de Jong en ook oud-collega Gert Heerkens (Willem II en Heracles, red.)."

Jan zet ons met zijn laatste opmerking op het spoor van Jan-Piet Bosma. “Foppe was tijdens mijn CIOS Periode (Heerenveen 1979-1982) een van mijn docenten. O.a. de praktijk- en theorielessen van spel algemeen (basketbal, volleybal, hockey, korfbal en voetbal) waren zijn hoofdvakken. De lat moest altijd hoger worden gelegd. Nooit tevreden zijn met een zes. Het fanatisme waarmee hij leerlingen aanstuurde was een van zijn kwaliteiten. Procesmatig? Vooral resultaat gericht. Fair en recht door zee. Overigens “It wurdt nea in tsien” (het wordt nooit een tien) heb ik veelvuldig aan moeten horen. Hij gaat, persoonlijk, ook nu nog steeds niet voor een zes. (Zie coach momenten afgelopen wedstrijd Willem II - Sc Heerenveen). Het druipt, ondanks zijn respectabele leeftijd, er nog steeds vanaf. De wil om te winnen. Alles uit je zelf willen halen.

Foppe was ook mijn cursusleider en mentor tijdens mijn periode in Zeist. Hier werd de cursus Oefenmeester I door hem verzorgd. Cursus op alle maandagen van 09.00-21.00u en 4x p.w. stage lopen bij een voetbalclub. Ik heb overigens ooit nog een (examen)training moeten verzorgen aan FC Haarlem, met de toenmalige, nog onbekende speler, Ruud Gullit in de gelederen. Cijfer dat ik kreeg, zal ik niet zeggen. “It wurdt nea in tsien”.

Als we het nu, in de huidige tijd, over begeleiden (DB’n) van collega instructeurs of stagiaires hebben, kunnen we nu nog steeds leren van vroeger. Foppe kwam elke week (!!) minimaal één training bekijken/begeleiden op je stage adres. Niet even een kwartiertje kijken, maar de gehele training. Voorbereiding, uitvoering en afwikkeling van de training. Gelijk, na afloop in de kleedkamer, werd je “doorgezaagd” over je lesvoorbereiding, eigen vaardigheid, training- en coachmomenten. Ook de hoofdtrainer, voor mij in dit geval Arend Bekhof, kreeg ook tijd en ruimte om te “zagen”. Vroeger………, ik zeg niet dat het goed was, werd er niet met fluwelen handschoentjes begeleid. We werden gelijk gevormd. Zo moet het en zo doen we het. Punt uit. Aan het werk.

Anekdote; We reden iedere maandagavond, na afloop van een cursusdag in Zeist, achter elkaar aan terug naar Heerenveen. Dit ging altijd via de polder. Dat ging heel vaak goed. Tot die ene keer. Toen was ik Foppe kwijt. Geen koplamplichten meer in de achteruitkijk spiegel. Het was ook een beetje mistig.
Geen paniek; Foppe reed nooit te hard, hield zich altijd keurig aan de snelheidslimiet, ook al was er niemand op de weg, op dit tijdstip. De volgende ochtend, tijdens de les, bleek wat de oorzaak was. Auto total-loss door een aanrijding met een ree. Heeft hij uren op de Wegenwacht moeten wachten om de route te kunnen vervolgen.

Jan Kasper, voormalig LO/Sportofficier op het OCLO, later hoofd opleidingen bij de KNVB en werkzaam geweest als technisch directeur bij FC Twente en AZ: “Foppe loopt al sinds 1972 door mijn werkzaamheden in de sport. Ging als Fries, net als Abe Lenstra ooit, naar Twente (niet als profvoetballer maar  als onderwijzer op de lagere school). Foppe volgde de eerste en enige  avondopleiding tot MO-p ’er via het Gymnologisch Instituut van prof. Rijsdorp en volgde via dit instituut  ook de oude B-Opleiding – TR/C 1 –. Als CIOS docent sloot hij aan bij de KNVB opleidingen  met de andere docenten van de CIOSSEN – Hennie Groot Kormeling (Sittard), Joop Brand (Overveen) en Ton de Hoop (Arnhem) en bracht de CIOS studenten naar Zeist voor de Oef 1 opleiding. Weer samengewerkt met Foppe vanaf 2010 toen ik van de KNVB weer mee mocht met Jong Oranje. Was  bij zijn afscheid thuis in Friesland. Met de staf van Jong Oranje deden we een sloepentocht over de Friese meren.  
Mijn slechtste ervaring met Fop was dat ik mij liet verleiden om in Toulon met hem te gaan fietsen en hem bij te houden, net na mijn kunstknie operatie. Tegen de berg op moest ik door de pijn grens. Naar beneden ging vanzelf. Terug bij het Hotel sloeg het overbelastingssyndroom toe. Trillen, geen controle meer over blaas en darmen en daarna twee dagen in bed met antibiotica.
Ik vind Foppe een fantastische vakman.” 

Publicatiedatum: oktober 2015